Thuở học trò cách đây hơn 50 năm về trước, lúc ấy đi học thiếu thốn đủ điều. Từ lớp Năm đến lớp Nhì thì phải dùng bút chấm mực được làm thủ công, ngòi sắt chấm mực từng nét viết, dễ dây bẩn trang giấy tập. Ngòi viết có nhiều cái tên khác nhau như: lá Tre, lá Mít,… Đặc biệt có anh cao và to nhất là cây viết Rong chỉ để dùng ghi ngày tháng, tựa bài cho trang trọng, nổi bật đẹp mắt. Tôi cùng các bạn nhỏ tụm năm tụm ba, tung tăng đi bộ, tay xách những chiếc bình mực lủng lẳng, miệng cười nói đến trường thật là vui. Thường một tay cắp cặp, tay kia cầm theo lọ mực, hễ khi chạy tay vung lên là mực trào lên, văng ra quần áo, tay chân dính mực, trông rất ngộ….
Trong cặp tôi lúc nào cũng có ít nhất là một cán viết và ngòi khác nhau. Để phòng khi bút rơi xuống nền lớp học bị “tè” ngòi là chuyện rất thường của học trò. Ở lớp, học trò ngồi viết, cuốn vở để trước mặt, lọ mực để trước thẳng cánh tay phải thuận tay cầm viết.
Viết chấm mực, ngòi làm bằng sắt hay đồng thường được gọi là viết tay, vì cứ mỗi cái chấm vào bình, nhấc ra viết được một đến hai chữ thì lại chấm tiếp, rồi lại viết… Bởi vậy viết ra nét thanh nét đậm rất rõ. Có những chữ đến nét cuối cùng thì mực cạn, nét mờ. Học trò phải chấm tô lại, nên nét cuối thành ra đậm, nhìn xấu lắm… Nhiều đứa vội vàng, lóng ngóng còn làm đổ cả bình mực ra mặt bàn, lan vào cuốn vở….
Do đặc điểm của ngòi viết, đã tạo cho học trò tính cẩn thận. Viết chậm, nắn nót, tờ giấy chậm đỏ hồng luôn ở trước bàn để chậm mực. Cố gắng giữ cho đừng dính mực, lấm lem sách vở, lấm lem tay chân, quần áo… là đức tính của những học trò ngoan… Mực là cục mực khô nho nhỏ được cho vào cái hộp nhỏ hay đã pha trước, bán sẵn trong cái bình nhỏ mua ở các tiệm chạp phô. Có đứa thì “sáng tạo” bằng những trái mồng tơi dập nát, đổ thêm một chút nước nóng…, thế mà lại viết được ngon lành, khỏi ra tiệm mua…, nhưng nét chữ rất lợt và lâu khô…
Bút chấm có chất liệu cán bằng gỗ, được làm ra đủ các kích cỡ lớn bé cho phù hợp với lứa tuổi học sinh. Trên cán viết, có sơn màu xanh đỏ, vẽ hình rất vui mắt. Ngòi được làm bằng sắt, còn gọi là ngòi viết lá tre, hình thù nhỏ như móng tay út trẻ em, mỏng mảnh, cong cong, giữa có đường rãnh để dẫn mực. Ngày nay, chắc lẽ hiếm học sinh, thậm chí sẽ chẳng có học sinh còn nhớ cán viết là gì ? Cán viết chính là thân viết, là phần để cắm ngòi bút vào, cũng là phần mà những ngón tay cầm viết chạm vào nhiều nhất. Vì cầm nhiều nên nhiều chiếc cán bút mòn vẹt.
Ký ức về thời học sinh - Bút tre và bình mực của những ngày xưa.
Ký ức về thời học sinh - Bút tre và bình mực của những ngày xưa.
Ký ức về thời học sinh - Bút tre và bình mực của những ngày xưa.
Ký ức về thời học sinh - Bút tre và bình mực của những ngày xưa.
Ký ức về thời học sinh - Bút tre và bình mực của những ngày xưa.
Ký ức về thời học sinh - Bút tre và bình mực của những ngày xưa.